DUDAJ - PERNDJEKJA DHE VRASJA E ZHAN POL MARATIT - PETER WEISS

Përshkrimi:

Peter Weiss mori si pikenisje nje fakt historik per ta paraqitur si krijim te Sadit dramen e tij ne vargje.

Nje meditim cinik-filozofik mbi dhunen permbysese dhe idene e socializmit mbi natyren njerezore qe nuk eshte ne gjendje te ndertoje sisteme te barazise sociale, sic i enderron Marati.

Kemi te bejme me nje teater brenda teatrit, nje drame qe luhet per publikun e shekullit XX ne cmendinen e Sharentonit afer Parisit e drejtuar nga njeri prej pacienteve ose me sakte nje i burgosur ne Sharenton, markezit Donatien Alfons de Sad.

Historikisht dihet se markezi de Sad, nderkohe i njohur edhe per lexuesin tone me disa perkthime, si Filozofia ne oden e pasqyrave, ishte nje fisnik libretin, i cili pjesen me te madhe te jetes e kaloi ne burgjet e monarkise se Bonapartit per arsye te jetes se tij skandaloze dhe librave po aq skandaloz te mbushur me pornografi dhe skena eksesesh seksuale - megjithese sot bota e qyteteruar vlereson ne ta, ne radhe te pare, filozofin de Sad.

Revolucioni e gjeti ne burgun e Bastijes.

Pas vrasjes se Maratit me 13 korrik 1793, ai mban nje fjalim mortor mjaft elokuent, mirepo e arrestuan po ate vit sepse kishte fshehur prejardhjen e vet dhe gjoja mbante lidhje me armiqte e revolucionit.

Doli nje vit me pas, por pas disa vjet lirie u arrestua pas botimit te librit skandaloz Justinne dhe pjesen e fundit te jetes e kaloi ne cmendinen e Sharentonit.

Ketu vuri ne skene pjese te vogla teatrale me pacientet e azilit.

Keto shfaqje marrin fame ne shoqerine e larte te Parisit, e cila defrehet here pas here me to.

Pikerisht kete fakt historik mori si pikenisje Peter Weiss per ta paraqitur si krijim te Sadit dramen e tij ne vargje, qe eshte nje meditim i holle cinik-filozofik mbi revolucionin, mbi dhunen permbysese dhe idene e socializmit mbi natyren njerezore, qe nuk eshte ne gjendje te ndertoje sisteme te barazise sociale, sic i enderron Marati.

Drama ngrihet pikerisht mbi kundervenien e Maratit idealist demagog e te pameshirshem ndaj te pasurve ose kundershtareve te revolucionit, me de Sadin pesimist, ithtar te lirise absolute te individit. 

Lexim të këndshëm!