ORIENTALIZMI - EDWARD WADIE SAID

Përshkrimi:

E kam nisur librin tim me supozimin se Orienti nuk eshte nje fakt i ngurte natyror.

Ai nuk eshte thjesht atje, ashtu sikurse edhe vete Oksidenti nuk ndodhet thjesht atje ku ndodhet.

Ne duhet t’i kushtojme teper vemendje Xhanbatista Vikos (Gianbatissta Vico 1668-1744, filozof historik italian perkohesisht i lene ne harrese por i rigjetur prej Benedeto Kroces sh.p.) ne konkluzionet e studimit te tij, iku del me perfundimin se njerezit e bejne vete historine e tyre dhe se c’ka ata kane bere eshte gjithcka qe ata dine, kete pikepamje ai e shtrin gjithashtu edhe ne fushen e gjeografise; qe te dyja keto entitete gjeografike dhe kulturore (duke i lene menjane si entitete gjeografike), si vendbanimet, krahinat dhe sektoret e ndryshem gjeografike, pra Orienti dhe Oksidenti jane bere prej njerezve.

Sikurse Perendimi, ashtu edhe Orienti eshte nje ide e cila ka nje histori dhe nje tradite mendimi, imazhesh te gdhendura ne mendje dhe nje fjalor te caktuar, te cilat e bene ate (Orientin) te kete nje realitet dhe fytyre te veten kundrejt Perendimit.

Keshtu qe, te dyja keto entitete i japin mbeshtetje (e deri ne nje fare shkalle i reflektojne) njera-tjetres.

Duke u bazuar ne fjalet e mesiperme, dikush mund te vazhdoje te nxjerre nje numer arsyesh qe keto argumente i reduktojne me shume.

Pike se pari, do te ishte e gabuar te arrinim ne perfundimin se Orienti ishte esencialist, nje ide ose nje krijim pa realitetin e tij perkates.

Kur Disraeli shkroi ne librin e tij “Tancred” se Lindja eshte nje nga rruget ku mund te besh karriere, donte te thoshte se interesi per lindjen ishte dicka shume e zgjuar dhe rinia perendimore do te gjente ne kete ide permbushjen e endrrave te saj.

Kjo ide nuk duhet keqinterpretuar, duke thene se Lindja eshte thjesht nje rruge karriere.

Kane qene (dhe vazhdon te kete akoma) kultura dhe kombe, vendndodhja gjeografike e te cilave eshte Lindja.

Ku jeta, historite dhe zakonet e tyre i takojne nje realiteti te shemtuar, por sidoqofte me te mire se ai realitet qe shfaqet per ta ne perendim.

Rreth ketij fakti, ky studim i Orientalizmit mund te jape shume pak ndihme dhe gjeja e vetme qe mund te beje, eshte njohja e ketij fenomeni ne heshtje.

Orientalizmi, ashtu sic une e studioj ne librin tim, nuk merret me korrespondencat ndermjet Orientalizmit dhe Orientit, parimisht ai merret me substancen dhe strukturen e brendshme te Orientalizmit dhe idete, te cilat ai i ka rreth Orientit (Lindjes si menyre per te bere karriere), pavaresisht dhe pertej cdo korrespondence (ose e mungeses se saj) me nje Orient “te vertete”.  

Lexim të këndshëm!